نهضت جنگل

اثر بالا معروف ترین تصویر میرزا کوچک خان جنگلی است. اثری که در اصل یک نقاشی است نه یک عکس.

تاریخ نگاری آکادمیک دنیا علت عقب ماندگی جامعه ایران ازلحاظ سیاسی و فرهنگی را دیکتاتوری حاکمین نالایق قجری واز سوی دیگر استیلای 150 ساله کشورهای استعمارگرغربی همچون روس و انگلیس براین سرزمین می داند تا به این ترتیب نوظهور بودن بافت مدنی جامعه ایران آشکار نشود.

آنها به تناسب این داستان ها برای اقوام مختلف جامعه ایران قهرمانان ملی نیز تراشیده اند. قهرمانانی که جنبش های آزادیخواهانه شان در این قصه ها نباید به سرانجامی برسد. چرا که حاصل و اثری از آن همه رشادت در زندگی مردم این سرزمین به چشم نمی آید و آرمان های این مردم بی سرانجام باقی مانده است.

از رئیسعلی دلواری برای مردم جنوب ایران تا ستارخان و باقرخان برای ترکان، محمد تقی خان پسیان برای خراسانی ها وحالا میرزا کوچک خان جنگلی برای خطه گیلان که مردم اش اطلاعات چندانی ازقیام او دردل جنگل ندارند و سردار این جنبش را به خوبی نمی شناسند و نمی دانند چگونه فکر وعمل می کرده.

یگانه قهرمان ملی واقعی این سرزمین دکتر مصدق است که سایه حضور و نقش او هنوز با ملی شدن صنعت نفت بر سر ما محسوس است.

مردم ایران اگرچه درصحنه اجتماعی وسیاسی کم تجربه، اما مردمی بسیارباهوش اند که باعکس العمل های جمعی خود نسبت به حوادث هشتاد سال اخیر، همواره حضورخود را در صحنه اعلام کرده اند. نمونه بارز آن، انقلاب 57 است که بی هیچ مدیریت وهدایتی حکومت پهلوی را توانستند سرنگون کنند. آنها آرام آرام هزینه های تاریخی را می پردازند و با دوست ودشمن خود آشنا می شوند وبه عنوان شهروندان این سرزمین رشد اجتماعی ومدنی کسب می کنند و سرانجام نیز سرنوشت خود را به دست مدیریتی ملی و دل سوز خواهند سپرد. این آینده ای است که نه برای ایران، بلکه برای تمام خاورمیانه قابل پیش بینی است.

تاریخ نگاری آکادمیک معاصر ایران، انقلاب جنگل را ادامه نهضت مشروطه در عصر قاجار می داند و به این ترتیب برای سرزمین گیلان نیز سهمی درمبارزات ملی قائل می شود. از آن جا که پرونده این انقلاب قلابی و سلسله قاجار مدت ها پیش توسط بنیان اندیشان بسته شده است، همین مسئله جعلی بودن نهضت جنگل را در تاریخ معاصر خود به خود اثبات می کند.

اما مردم ایران آن طور که باید درباره نهضت انقلابیون جنگل اطلاعاتی ندارند وهنوزکه هنوزاست حرف وحدیث وسوالات بی شماری پیرامون قیام میرزا کوچک خان برسر زبان هاست. مورخان طبق معمول علت آمیخته شدن قیام وی را با افسانه خالی بودن دست محققان ازآرشیو جنگل، (حاوی اسناد و نامه ها) که درون چند جامه دان جای داشته و در تتف رود به دست قواء مهاجم افتاده، می دانند.

ظاهراً معروف ترین اثری که درباره میرزا کوچک خان تا همین امروز تألیف شده «سردار جنگل» اثر ابراهیم فخرایی است که در سال 1343 توسط انتشارات جاویدان به طبع رسیده. وی را از یاران نزدیک میرزاکوچک خان معرفی کرده اند تا به این ترتیب برای زندگی و مرگ میرزا شاهد عینی تراشیده باشند.

اثر او را تحقیقی بدیع درزندگی نظامی این مبارزآزادیخواه می دانند که برای نخستین بار دراختیار مردم قرار گرفته است. نویسنده اذعان می دارد که بخشی از تصاویر کمیاب این کتاب توسط تاجری به نام یحیی حریریان ( از بازرگانان رشت) در اختیار وی گذاشته شده است.

نام «یحیی حریریان» تصویر زیرزمین های کنیسه را درذهن بنیان اندیش تداعی می کند که چند خاخام درآن مشغول چسباندن تکه های عکس و سرهم کردن تصویری هستند که قرار است قهرمان داستان قلابی آنها ازتاریخ ایران باشد.

مطابق معمول اسناد وگزارش هایی که کتاب به آن اتکا کرده، سطحی و آبکی است و گویا در آن مشغول فریب دادن کودکان هستند. این کتاب های جعلی ساخته دست یهود که سراسر انباشته ازدروغ های شاخدارو مطالب ضدو نقیض است، برازنده قبای مردمی است که حافظه تاریخی و سواد خواندن و نوشتن ندارند و به تازگی وارد صحنه سیاسی و اجتماعی شده اند. اما بی شک «برآمدن مردم» به صحنه همین اجتماع مدت هاست که معادلات ذهنی یهود را به هم ریخته و نقشه های آنان را نقش برآب کرده است  :

« در سابق بیان کردیم که میرزا مردی سریع التاثر و به اصطلاح امروز نازک نارنجی بود و اکنون اضافه می کنم که شدت و حدت تاثر و احساساتی بودن صرف، اگر از نظر فرد نگریسته شود چندان قابل اهمیت نیست. ولی از نظریک سیاستمدارانقلابی که بایستی با دارا بودن صفات نرمش و قابل انعطاف با حوادث روز مقابله کند و تابعان و همقدمانش را رهبری نماید واز نزدیک ترین راه و بهترین وسایل به هدف برساند، نقص است.» (سردار جنگل - ابراهیم فخرایی، صفحه 43)

بالاخره متوجه نشدم که میرزا کوچک خان یک انقلابی بود یا یک سیاستمدار. تا آنجا که می دانم در نهضت های آزادی خواهانه، یک فرد انقلابی که علیه بی عدالتی و جور قیام کرده باشد، در برابر حوادث نرمش و انعطاف ندارد. او سرباختن در راه حقیقت را آرمان خود می داند و از مرگ نمی هراسد. اما ظاهرا میرزای داستان ما گونه ای دیگر است و برای انقلاب کردن هم اول استخاره می نموده، آن هم نه با قرآن که با تسبیح که از ملزومات همراه خاخام های یهودی است:

« میرزا به استخاره اعتقادی عجیب داشت و هرجا به مشکلی برمی خورد و یا تردیدی در اقدام به کار مورد نظرش حاصل می کرد، فورا دستش به طرف تسبیح اش دراز می شد و نتیجه استخاره هر چه بود بی درنگ قبول می کرد. این امر به بعضی ازهمکارانش که قبول نداشتند استخاره در امر انقلاب دخیل باشد گران می آمد وگاهی حتی به کدورت منجر می گشت.» ( سردار جنگل ، ابراهیم فخرایی ، صفحه 37)

«قنسول انگلیس مقیم رشت، به ملاقاتش آمده و از هر دری سخن می گفتند. نظر قونسول گویا توضیح فتوحات انگلیس ها در بین النهرین و تحت تاثیر قرار دادن جنگلی ها بود. میرزا نیز متقابلا اشاره به سلاح قابل ملاحظه ای نمود که از طرف فرماندهی ارتش عثمانی به وی رسیده و نتوانست مسرت های حاصل از دریافت این هدیه نفیس را مخفی بدارد و همین امر بعدا موجب انتقاد یاران اش قرار گرفت و اعتراض شد به این که اسلحه دفاعی جنگل جزء اسرار است و فاش ساختن اسرار نزد دشمن و عناصر بدخواه، نوعی کم ظرفی و ناپختگی است. وی در جواب گفت:

به گیتی به از راستی پیشه نیست           ز کژی بتر هیچ اندیشه نیست

چنانچه سیاست و مقتضیات ایجاب کند که در محاورات اش با اشخاص به دروغ و تقلب و تزویر توسل جوید، او هیچ سیاستی را مفیدتر از راستی نمی شناسد و به همین جهت است که زبان اش به غیر حق و حقیقت گویا نیست و چقدر خوشحال خواهد بود که دوستان اش نیز همیشه این نکته اخلاقی را رعایت کنند!!!» ( همان، صفحه 45)

بنابراین این رهبر نازک نارنجی که گاهی با قنسول دشمن کشورش چای نیزمی نوشیده، نه تنها انقلابی نیست، بلکه از سیاست  نیز بویی نبرده است.

«خودش نقل کرد که روزی بسیار دلتنگ بودم و به سرنوشت مردم ایران(!!!) می اندیشیدم .... که گدایی به من برخورد و تقاضای کمک نمود... معذرت خواستم و کمک به وی را به وقت دیگرمحول ساختم... در جیب یک شاهی پول نداشتم و فنافی الله به نحوه گذران آینده ام می اندیشیدم... لکن گدای پررو دم به دم غوغا می کرد واصرار می ورزید ...عاقبت به تنگ آمده کشیده ای به گوشش خواباندم ... فورا بر زمین نقش بست و نفس اش بند آمد و جابه جا مرد. از مرگ گدا متاثر شدم و چون عمل خود رامستحق مجازات می دانستم بی درنگ به شهربانی حاضرو خود را معرفی کردم. رئیس شهربانی یفرم ازاین که به پای خود به شهربانی آمده، خود را قاتل معرفی کرده ام متعجب شد و مدت های مدید برای همین ارتکاب درزندان ماندم. لیکن ازاحترامات رئیس شهربانی که ازسوابقم به درستی آگاهی داشت برخوردار بودم تا آن که اوضاع تغییر کرد و با گذشت مدعیان خصوصی آزاد گردیدم.» ( همان، صفحه 42)

ظاهرا نویسنده کتاب که خود را ازآزادیخواهان مشروطه می داند بی هیچ شرمی همچنان مشغول سربه سر گذاشتن با مردم این سرزمین است.

-----------------------------------------------------------

« یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ اهل رشت، ساکن استادسرا در سال 1298 هجری قمری ( یعنی حدود 138 سال پیش) چشم به جهان گشود. در مدرسه حاجی حسن و مدرسه جامع مشغول آموختن صرف ونحو وتحصیلات دینی شد وچندی نیزدر تهران درمدرسه محمودیه به همین منظوراقامت گزید ومیبایست یک امام جماعت ازکاردرآید. اماحوادث وانقلابات کشورمسیرافکارش را تغییر داد و عبا و عمامه را به تفنگ و فشنگ و نارنجک مبدل ساخت.» (همان منبع ، صفحه 35)

با نگاه کردن به تصویر بالا احساس می کنم آن سری که به گردنی لوله مانند وصل کرده اند هر لحظه در حال افتادن است و زاویه بدن و صورت عکس با هم هماهنگ نیست. ضمن این که چهره این جوان طلبه با چهره ای که از «کوچک خان» می شناسیم به هیچ وجه شباهتی ندارد.

پیش ازاین توسط بنیان اندیشان اثبات شد که خواندن دروس حوزوی و طلبه گی در ایران عمری بیش از صد سال ندارد.

تعجب محقق از آن است که اسامی مکان هایی چون رشت و گیلان و...  که به تعدد دراین کتاب ازآنها استفاده شده، نامگذاری های جدید برمنطقه شمال کشورما و مربوط به دوران پهلوی است و قبل ازآن به کل محدوده گیلان و مازندران، استرآباد گفته می شد.

« میرزا یک ایرانی ایده آلیست و یک مذهبی تمام عیار بود که واجبات اش ترک نمی شد وازنمازو روزه قصورنمی کرد. به اشعارفردوسی علاقه خاصی داشت ودرگوراب زرمیخ مرکز تاسیسات نظامی جنگل، جلسات منظمی برای قرائت شاهنامه فردوسی و تهییج روح سلحشوری افراد ترتیب داده بود.» ( همان منبع ، صفحه 38)

عجیب است ظاهرا برای این مبارزان مذهبی تمام عیار آیات قرآن و موضع گیری خداوند درباره ظالمین کافی نبوده و برای مبارزه احتیاج به محرکی دیگر همچون اشعار فردوسی داشتند.

این وسیله ای  که دست میرزا داده اند، ظاهرا همان اسلحه ای است که به قصد نجات ایران از دست متجاوزین به دست گرفته است. به حالت کفش ها وانگشتان اودقت کنید که تا چه حد ناشیانه ساخته شده است. سوالی که بنیان اندیشان درباره اسناد تصویری تاریخ معاصر مطرح کرده اند، همچنان پابرجا و بی جواب مانده است.

اگرپادشاهی به نام ناصرالدین شاه که عاشق عکاسی نیز بوده وجود داشته است، به چه علت این همه تصاویر جعلی ازاوساخته اند و چرا دراسناد تاریخی یک تصویر سالم ازاو برجای نمانده است؟ همین سوال ساده را درباره عکس های میرزا کوچک خان نیز می توان مطرح کرد.

با این نقاشی قلابی نیز باید قانع شد که میرزا کوچک خان به مدرسه جامع رشت می رفته است. ردیف نشسته گویی برزمینی مواج و ناهموار زانو زده اند. خطوط موازی با هم دو ساختمان ناگهان در پشت سر افراد به هم می رسند و مطابق قانون پرسپکتیو درعمق تصویر حرکت نمی کنند. برای سرگرمی می توانید ایرادات بسیار دیگری نیز در این نقاشی مضحک بیابید.

میرزا را در بعضی صحنه های مهم سیاسی دوران معاصربه میدان مبارزه می فرستند و به بهانه ای نرفته برمی گردانند:

«در شورش شاهسون ها همراه یفرم و سرداراسعد به کمک «ستارخان» شتافت. لیکن مریض شده و به تهران برگشت.

با طغیان ترکمن ها که به تحریک شاه مخلوع روی داده بود، داوطلب جنگ شد و به گمش تپه رفت. اما در یکی از جنگ ها گلوله خورد و مجروح را به روسیه فرستادند.»

این نمونه هم تصویرمتفاوت دیگری از میرزا کوچک خان است که عازم جنگ گمش تپه شده، آن هم در لباسی شبیه لباس روس ها و با سیمایی شبیه ترکمن ها!!!  (ادامه دارد.....)